Renk çok eski zamanlardan beri insanların önemle üzerinde durduğu bir konudur. Renk
bilimsel olarak ışığın dalga uzunluğuna göre gözümüz yolu ile bizde uyandırdığı his olarak tanımlanabilir. Renk çeşitli meslek grupları tarafından çok değişik amaçlarla araştırılmaktadır. Psikologlar, renklerin insan ruhu üzerinde ne gibi reaksiyon oluşturduğunu araştırırken, fizikçilerde onu ışık olarak ele alır ve kanunlarını inceler.
Renk ressamlar için önemli bir ifade aracı olduğu gibi, mimar, dekoratör ve bütün süsleme sanatları ile uğraşan diğer sanatkarlar için de ihmal edilmeyecek kadar önemli bir elemandır.
Doğada her biçim, her gereç renklidir.Bu nedenle tasarda oynadıkları her rol ile orantılı olarak renkleri incelemek, renklerin görsel ve ruhsal etkinliklerini iyice gözden geçirmek gerekir. Uzmanlar renklerle ilgili çeşitli dizgeler ortaya koymuşlardır.
Bunlardan en çok bilineni şöyle sıralanır :
1.Ana Renkler
2.Tamamlayıcı Renkler
3.Ara Renkler
4.Sıcak – Soğuk Renkler
5.Karşıt Renkler
6.Uygun Renkler
7.Uygunsuz Renkler
8.Tarafsız (nötr) renkler
1.Ana Renkler
Güneş ışığı cam bir prizmadan geçirildiğinde altı renge ayrışır.Bu renkler bir çembere sırayla dizilince renk çemberi oluşur.Altı renk incelendiğinde üç temel rengin olduğu, diğer üç rengin bunların karışımlarından oluştuğu görülür.Ana renkler kırmızı, sarı, mavidir.hiç bir rengin karışımından oluşamazlar ama doğadaki tüm diğer renkler bunların karışımıyla elde edilebilirler.
Bu nedenle ana renk adını alırlar. Üç ana rengin eşit oranda karışımı beyaz oluşturur.
2.Tamamlayıcı Renkler
Ana renklerin ikişer ikişer aynı ölçüde karıştırılmasıyla tamamlayıcı renkler elde edilir.
Kırmızı + sarı = Turuncu
Mavi + Kırmızı = Mor
Sarı + mavi =Yeşil
Tamamlayıcı renkler renk çemberinde karşılıklı yer alırlar.İki tamamlayıcı renk eşit oranda karıştırıldığında kahverengi elde edilir.
3.Ara Renkler
Renk çemberindeki altı rengin yan yana olanlarının ikişer ikişer karışmasıyla altı renk daha ortaya çıkar. Bunlar renk çemberinde karıştıkları rengin arasında yer alırlar ve ara renkler adı verilir. Ara renkler de tekrar yanındaki renkle karıştırılarak renk çemberindeki renk dilimleri çoğaltılabilir. Ara renkler Şunlardır :
Mavi + Yeşil = Mavi yeşil
Yeşil + Sarı = Sarı yeşil
Turuncu + Sarı = Turuncu sarı
Kırmızı + Turuncu = Kırmızı turuncu
Mor + Kırmızı = Mor kırmızı
Mavi + Mor = Mavi mor
4.Sıcak ve Soğuk Renkler
Sarı ile kırmızı arasındaki tüm renkler sıcak, içinde mavi bulunan renkler ise soğuk renklerdir. Yeşil ve mor daha sıcak ya da daha soğuk olma özelliğine sahiptirler. İçinde sarısı çok olan yeşiller sıcak, mavisi çok olan yeşiller soğuk etkilidir.Kırmızısı çok
olan mor sıcak, mavisi çok olan mor ise daha soğuk etkilidir.
5.Karşıt Renkler
Renk çemberinde karşılıklı yer alan renklere denir. Yan yana geldiklerinde birbirinin etkisini arttırırlar.Tamamlayıcı renkler aynı zamanda birbirine karşıt renklerdir.
6.Uygun Renkler
Renk çemberinde yan yana dizilmiş olan renklere denir.Uygun renklere komşu renkler, nüans renkler de denilir.Özelliği daima aralarında ortak bir rengin bulunmasıdır.Bu nedenle yumuşak geçişler yaparlar, çarpıcı etkileri yoktur.
7.Uygunsuz Renkler
Renk çemberinde karşılıklı yada yan yana olmayan renklere uygunsuz renkler denir.
Araları birer renkle ayrılmıştır.Örneğin sarı ve kırmızı gibi.
8.Tarafsız (Nötr) Renkler
Siyah – beyaz ve bunlar arasındaki tüm griler tarafsız renkler olarak nitelendirirler.
Bazı kaynaklar saf nötr renkler olarak siyah, beyaz, kahverengi alırlar. Ortak özellikleri renk çemberinde görülmemeleridir.Siyah tüm renklerin yokluğunu, beyaz tüm renklerin birleşimini sembolize eder.
Griler, siyah-beyazın, kahverengi ise iki tamamlayıcı rengin
eşit oranda karışımından oluşur. Tarafsız renkler başka renklere karışıldığında, rengin özelliğini, şiddetini değiştirir. Zaman zaman renklerin çarpıcı etkisini azaltmak için bu işlem uygulanır.Resimde buna rengin nötralize edilmesi veya öldürülmesi denir.
9.Açık- Koyu
Açık –koyu renklerin açıklık ve koyuluk değerleri ile ilgili bir kavramdır.Bazı renkler yalın halleriyle daha açık ya da daha koyudurlar.Örneğin yalın haliyle sarı daha açık, mavi daha koyu etkili renklerdir.Bunlar gri değerlere dönüştürüldüğünde sarı daha açık, mor daha koyu gri değerlere eşit olacaktır.Aynı renklerdeki nesnelerin ışık gölgeleri belirtilirken ise bu renklerin, kendi değerlerinin daha açık ve koyular kullanılacaktır.
Işıklı- gölgeli bir resimde nesnelerin renkleri arasındaki açık-koyu farkı kaybolmalıdır. Renkli bir çalışmanın siyah-beyaz fotoğrafı çekildiğinde renklerin farkı değerleri gri tonlarıyla görülebilmelidir.
